POSTĘPOWANIE KARNE

Pokrzywdzonym jest osoba, której dobro prawne zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone w wyniku przestępstwa.

Po pierwsze, abyś został uznany za pokrzywdzonego, zasadniczo musi zostać naruszone Twoje indywidualne chronione przez prawo dobro, takie jak: zdrowie, nietykalność cielesna, własność, cześć, dobre imię, wolność seksualna.

Musisz jednak pamiętać, że nie jest konieczne, aby Twoje dobro zostało przez sprawcę naruszone.

Wystarczy, jeśli swoim zachowaniem sprowadził on dla niego zagrożenie – to już jest dostateczny powód do uznania Cię za pokrzywdzonego.

AJeśli doświadczyłeś przestępstwa, możesz złożyć zawiadomienie w najbliższej jednostce policji lub w prokuraturze.
Możesz również skontaktować się z policją pod bezpłatnym numerem telefonu 0 800 120 226. Pamiętaj, że numery 112 i 997 są numerami alarmowymi i należy ich używać tylko w sytuacjach nagłych.
Zawiadomienie możesz złożyć ustnie lub pisemnie. Ustne złożenie zawiadomienia polega na opowiedzeniu policjantowi/prokuratorowi o całym wydarzeniu. Po złożeniu ustnego zawiadomienia możesz zostać od razu przesłuchany
w charakterze świadka. Zarówno zawiadomienie, jak
i przesłuchanie, zostaną zapisane w protokole, który sporządzi policjant/prokurator. Na koniec protokół musi zostać podpisany przez Ciebie. Zanim to zrobisz, przeczytaj protokół i sprawdź, czy wszystko się zgadza.
Możesz również złożyć pisemne zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa. Wtedy unikniesz stresu związanego z oczekiwaniem w jednostce Policji oraz o nie zapomnisz poinformować o ważnych dla Ciebie sytuacjach związanych z przestępstwem.

Zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa nie wymaga żadnej szczególnej formy. Można je złożyć ustnie lub pisemnie. Powinno ono zawierać następujące informacje:

• Twoje imię i nazwisko;
• adres zamieszkania;
• numer PESEL;
• numer oraz serię dowodu osobistego.

Co ważne, nie ma żadnego terminu, w jakim możesz złożyć zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa. 
Należy jednak pamiętać, że po upływie określonego w ustawie czasu, organy nie będą mogły podjąć postępowania ze względu na przedawnienie karalności poszczególnych przestępstw.

Treść zawiadomienia nie musi posiadać żadnej szczególnej formy. Po prostu, na kartce papieru napisz, co się dokładnie się stało oraz wskaż, że wnioskujesz o pociągnięcie
do odpowiedzialności karnej sprawców domniemanego przestępstwa. Podaj jednocześnie wszystkie posiadane przez siebie dowody (dokumenty, adresy świadków, itd.). Co ważne, istnieją przestępstwa, których ściganie uzależnione jest od złożenia wniosku o ściganie przez pokrzywdzonego.
W przypadku przestępstw ściganych na wniosek, organy ścigania nie mogą samodzielnie podejmować działań zmierzających
do ukarania sprawcy przestępstwa. Przestępstwa te są ścigane
z urzędu, ale dla wszczęcia i prowadzenia postępowania i ukarania sprawcy jest dodatkowo wymagany Twój wniosek jako ofiary przestępstwa. z taką sytuacją mamy do czynienia w wielu przypadkach, gdzie sprawcą przestępstwa jest osoba najbliższa oraz w wielu przypadkach, gdzie ograniczenie ścigania warunkiem wniosku jest uzasadnione m. in. ochroną interesu pokrzywdzonego.
Istnieją również przestępstwa prywatnoskargowe, które nie podlegają ściganiu publicznemu
i wymagają od Ciebie wniesienia do sądu prywatnego aktu oskarżenia, choć postępowanie może być prowadzone przez prokuratora, jeśli przemawia za tym interes społeczny. Są to m.in. czyny znieważenia, zniesławienia, a także naruszenie nietykalności cielesnej. Prywatny akt oskarżenia musi wskazywać sprawcę przestępstwa, charakteryzować przestępstwo oraz wskazywać dowody. Prywatny akt oskarżenia możesz złożyć w formie pisemnej bezpośrednio w sądzie. Prywatny akt oskarżenia możesz również przekazać ustnie lub pisemnie policji, która sporządzi
i przekaże do sądu stosowny dokument. Prywatny akt oskarżenia podlega opłacie sądowej. Pamiętaj, że karalność czynów ściganych z oskarżenia prywatnego przedawnia się z upływem roku od czasu, gdy pokrzywdzony dowiedział się o osobie sprawcy, nie później jednak niż
z upływem 3 lat od czasu jego popełnienia.

W postępowaniu przygotowawczym Pokrzywdzony może:

• domagać się dostępu do akt sprawy i sporządzać odpisy
• na własny koszt;
• uczestniczyć w czynnościach za zgodą prokuratora;
• zażądać zmiany prokuratora lub policjanta odpowiedzialnego za sprawę w przypadku umotywowanych wątpliwości co
• do ich bezstronności;
• odwołać się do prokuratora nadrzędnego od każdego postanowienia dotyczącego sprawy;
• zgłaszać sugestie i zastrzeżenia ustnie do protokołu lub na piśmie;
• żądać przeprowadzenia dowodu, poszukiwania dowodu oraz przesłuchania świadków, (np. wnioskować o przesłuchanie świadka).

​

Postępowanie przygotowawcze prowadzi się więc
w formie dochodzenia lub śledztwa.
Śledztwo jest formą prowadzenia postępowania przygotowawczego wyłącznie w sprawach o najpoważniejsze przestępstwa. Śledztwo powinno trwać maksymalnie 3 miesiące, również z możliwością jego przedłużenia.
Dochodzenie powinno trwać maksymalnie 2 miesiące, jednak decyzją Prokuratora może być ono wydłużone do 3 miesięcy.
Podstawowym sposobem zakończenia postępowania przygotowawczego jest sporządzenie i wniesienie aktu oskarżenia do sądu. Gdy organy ścigania zakończą wszystkie czynności, a zebrany materiał dowodowy będzie na to pozwalał, Prokurator wniesie akt oskarżenia do sądu i tam będzie go popierał. Może jednak zdarzyć się tak, że w toku postępowania organy ścigania ustalą, iż podejrzany dopuścił się czynu w stanie niepoczytalności oraz istnieją podstawy do zastosowania środków zabezpieczającychprzewidzianych przez kodeks karny (np. umieszczenie w zamkniętym zakładzie psychiatrycznym). Wtedy Prokurator skieruje do sądu wniosek o umorzenie postępowania i zastosowanie środków zabezpieczających. Prokurator może również wszczęte postępowanie umorzyć. Te sytuacje zachodzą, gdy czynu nie popełniono, gdy to, co się stało, nie jest w ogóle przestępstwem lub nasze prawo stanowi, że sprawca nie popełnia przestępstwa lub nie podlega karze. Również jeśli oskarżony zmarł lub nastąpiłoprzedawnienie karalności czynu postępowanie nie zostanie rozpoczęte, a to które już się toczy zostanie umorzone.
Przedawnienie karalności oznacza, że upłynął już pewien okres czasu od momentu, gdy popełniono przestępstwo, po którym zgodnie z prawem tego przestępstwa już się nie ściga i nie można ukarać sprawcy.

Jako pokrzywdzony posiadasz prawo do złożenia z ażalenia
na postanowienie o umorzeniu dochodzenia lub śledztwa. Musisz wiedzieć, że zażalenie jest to bardzo ważny środek odwoławczy od decyzji różnych organów. Jest ono dla Ciebie pomocne i służy Ci po to, abyś mógł nie zgodzić się z decyzją prokuratora i odwołać się od niej. Wówczas sąd przeanalizuje to, czy Prokurator podjął dobrą decyzję. Zażalenie to powinieneś skierować do sądu, który zajmuje się Twoją sprawą, ale wnosisz je za pośrednictwem prokuratora, który wydał to postanowienie, które chcesz zaskarżyć. Oznacza to, że adresujesz swoje zażalenie do sądu, ale wysyłasz je do prokuratora, który je wydał, a on przekaże je do sądu. Prokurator przekaże Twoje zażalenie do odpowiedniego sądu. Termin do wniesienia zażalenia wynosi 7 dni od daty doręczenia Ci odpisu postanowienia prokuratora
i jest to termin zawity. Oznacza to, że zażalenie, które zostanie wniesione po upływie tego terminu, będzie bezskuteczne! Bezskuteczne, czyli jeżeli złożysz je po tym terminie, to nikt już się nim nie zajmie, gdyż nie będzie miał takiego obowiązku. Jest to dla Ciebie bardzo ważne
i musisz pamiętać, że nie można przekroczyć tego terminu.

​

Postępowanie przed sądem w sprawach karnych rozpoczyna się od momentu wniesienia aktu oskarżenia przez prokuratora (ewentualnie innego oskarżyciela publicznego) do sądu.
Postępowanie przed sądem jest dwuinstancyjne, co oznacza iż od orzeczenia sądu I instancji ( typu wyrok , postanowienie zamykające drogę do wydania wyroku np. o umorzeniu postępowania ) przysługuje odwołanie do sądu II instancji .
Większość spraw o przestępstwa tj. o występki rozpoznawanych jest przez sądy rejonowe. Do właściwości tych sądów należą też sprawy o wykroczenia.
Natomiast sądy okręgowe prowadzą sprawy o zbrodnie i niektóre występki ( ściśle wymienione w ustawie).
Zasady według jakich powinien toczyć się proces karny uregulowane są w Kodeksie Postępowania Karnego. Postępowanie przed sądem tj. rozprawa jest jawna . W postępowaniu sądowym zasadniczo występują dwie strony tj. oskarżony i oskarżyciel publiczny (z reguły prokurator) . Pokrzywdzony ma prawo brać udział w rozprawie niezależnie od tego czy jest stroną tj. oskarżycielem posiłkowym lub powodem cywilnym.
Sprawy karne są zwykle rozpoznawane na rozprawie .
Natomiast na posiedzeniu rozpoznawane są sprawy w ściśle określonych przypadkach (np. dobrowolne poddanie się karze oskarżonego w trybie art.335 kpk- z wniosku prokuratora, warunkowe umorzenie postępowania karnego z wniosku prokuratora, wyrok nakazowy) .

Rozprawa rozpoczyna się od jej wywołania przez sekretarza sądowego, wówczas na sale rozpraw wchodzą strony, świadkowie, ewentualnie biegli i publiczność ( chyba ,że wyłączona jest jawność rozprawy). Po sprawdzeniu obecności przez przewodniczącego składu orzekającego ( sędziego) salę rozpraw opuszczają świadkowie. Przewód sądowy rozpoczyna się od odczytania aktu oskarżenia przez oskarżyciela publicznego, z tymże przed otwarciem przewodu sądowego mogą być załatwiane wnioski formalne stron (np. o wyłączenie sędziego,
o odroczenie rozprawy , o wyłączenie jawności rozprawy, o wyznaczenie obrońcy z urzędu).
Po odczytaniu aktu oskarżenia następuje przesłuchanie oskarżonego , który ma prawo odmówić składania wyjaśnień i udzielania odpowiedzi na poszczególne zadawane mu pytania.
Po przesłuchaniu oskarżonego przewodniczący składu orzekającego zarządza przeprowadzenie postępowania dowodowego. Wówczas następuje przesłuchanie świadków, biegłych, przeprowadzanie innych dowodów np. oględzin dowodu rzeczowego , odczytanie dokumentu , przeprowadzenie eksperymentu procesowego. W trakcie przewodu sądowego sąd rozpoznaje wnioski dowodowe stron tzn. dopuszcza nowe dowody , albo oddala wnioski dowodowe. Po załatwieniu wniosków dowodowych stron i przeprowadzeniu uwzględnionych przez sąd dowodów, ewentualnie dopuszczonych przez sąd z urzędu przewodniczący składu orzekającego zamyka przewód sądowy i oddaje głos stronom, Wówczas strony przedstawiają swoje propozycje , co do treści wyroku , jaki ma zapaść. Po wysłuchaniu głosów stron, sądu udaje się na naradę, po której ogłasza wyrok (uniewinniający, skazujący albo warunkowo umarzający postępowanie albo umarzający postępowanie).
Dla spraw prowadzonych w sądzie zarezerwowane są konkretne sygnatury spraw ( K – dla spraw o przestępstwa, W – dla spraw o wykroczenia , Ko – dla spraw dotyczących spraw wykonania orzeczenia).

Pokrzywdzony w postępowaniu karnym przed sądem może występować w różnych rolach procesowych tj. świadka, oskarżyciela posiłkowego, powoda cywilnego. Jednakże tylko , jako oskarżycielowi posiłkowemu i powodowi cywilnemu przysługują mu prawa strony.
Pokrzywdzony nawet nie będący stroną ma zawsze prawo:

• do udziału w rozprawie ( w takim przypadku pokrzywdzony jest przesłuchiwany , jako pierwszy świadek);
• do złożenia wniosku o naprawienie szkody ( przy czym wniosek taki powinien być zgłoszony do momentu zakończenia przesłuchania pokrzywdzonego);
• do reprezentowania go przez pełnomocnika z wyboru tj. adwokata lub radcę prawnego ( czyli ustanowionego przez pokrzywdzonego), przy czym sąd może odmówić dopuszczenia do udziału w sprawie pełnomocnika jeżeli uzna ,że nie wymaga tego obrona interesu pokrzywdzonego;
• do złożenia wniosku o wyłączenie jawności rozprawy np. w przypadku gdy pokrzywdzony złożył wniosek o ściganie przy przestępstwach ściganych na wniosek pokrzywdzonego (np. przy przestępstwie gróźb karalnych, zniszczenia mienia, stalkingu);
• do cofnięcia ( do momentu rozpoczęcia przewodu sądowego na pierwszej rozprawie głównej )wniosku o ściganie sprawcy przy przestępstwach ściganych na wniosek pokrzywdzonego.

Szersze uprawnienia procesowe pokrzywdzony otrzymuje będąc stroną tj. oskarżycielem posiłkowym lub powodem cywilnym.
Dla uzyskania statusu oskarżyciela posiłkowego konieczne jest złożenie przez pokrzywdzonego oświadczenia o zamiarze działania w charakterze oskarżyciela posiłkowego. Pokrzywdzony powinien takie oświadczenie złożyć do czasu rozpoczęcia przewodu sądowego na rozprawie głównej (złożenie takiego oświadczenia po odczytaniu aktu oskarżenia spowoduje wydanie przez sąd postanowienia o odmowie dopuszczenia pokrzywdzonego do udziału w sprawie
w charakterze oskarżyciela posiłkowego, na co zażalenie nie przysługuje). Wyżej wymienione oświadczenie pokrzywdzony może złożyć na piśmie do sądu (nawet już po otrzymaniu powiadomienia o skierowaniu aktu oskarżenia do sądu) albo do protokołu rozprawy (oczywiście do momentu odczytania aktu oskarżenia).
z kolei , aby zostać powodem cywilnym pokrzywdzony powinien do rozpoczęcia przewodu sądowego na rozprawie głównej wytoczyć przeciwko oskarżonemu powództwo cywilne (pokrzywdzony jest tymczasowo zwolniony od uiszczenia wpisu od wnoszonego pozwu).
Pokrzywdzony będąc stroną tj. oskarżycielem posiłkowym lub powodem cywilnym ma prawo:

• do zgłaszania wniosków dowodowych ( z tymże na postanowienie sądu o oddalenie wniosku dowodowego zażalenie nie przysługuje);
• do złożenia wniosku o wyłączenie sędziego ( np. jeśli istnieją okoliczności tego rodzaju ,że nasuwają wątpliwość , co do bezstronności sędziego , przy czym na postanowienie
• o odmowie wyłączenia sędziego zażalenie nie przysługuje);
• do złożenia wniosku o wyznaczenie pełnomocnika z urzędu ( jeżeli sytuacja rodzinn
• a i majątkowa jest taka ,że poniesienie przez niego kosztów pełnomocnictwa z wyboru byłoby zbyt uciążliwe) ;
• do zadawania pytań świadkom, biegłym, oskarżonemu w czasie ich przesłuchania;
• do zaskarżenia wyroku ;
• do wniesienia zażalenia na postanowienia zamykające drogę do wydania wyroku (np. postanowienie o umorzeniu postępowania) i inne wskazane w ustawie np. w przedmiocie stosowania środków zapobiegawczych typu tymczasowe aresztowanie, dozór policji i inne.

W tzw. sprawach z oskarżenia prywatnego (np. o przestępstwo znieważenia, zniesławienia, naruszenia nietykalności cielesnej, spowodowania lekkich obrażeń ciała) pokrzywdzony ma prawo wniesienia prywatnego aktu oskarżenia do sądu , albo złożenia do policji skargi
o przestępstwo prywatno-skargowe.
W akcie oskarżenia pokrzywdzony winien oznaczyć sprawcę, określić zarzucany mu czyn
i wskazać dowody na poparcie oskarżenia. Przy wniesieniu prywatnego aktu oskarżenia należy uiścić do sądu zryczałtowaną równowartość wydatków postępowania w kwocie 300 zł (w trybie art. 623 Kodeku Postępowania Karnego pokrzywdzony może złożyć wniosek o zwolnienie go przez sąd od wyłożenia wyżej wymienionej kwoty, jeżeli jej uiszczenie byłoby dla pokrzywdzonego zbyt uciążliwe ze względu na jego sytuację majątkową i rodzinną – wniosek taki należy uzasadnić oraz dołączyć dokumenty na poparcie żądania np. decyzja o statusie bezrobotnego
z powiatowego urzędu pracy, „odcinek “ emerytury, zaświadczenie o zarobkach).
W przepadku złożenia skargi do policji o przestępstwo prywatno-skargowe sąd po jej wpłynięciu wezwie pokrzywdzonego do uiszczenia zryczałtowanych wydatków postępowania w kwocie 300 zł w terminie 7 dni od doręczenia wezwania pod rygorem uznania aktu oskarżenia za bezskuteczny. W sprawach z oskarżenia prywatnego pokrzywdzonemu, jako oskarżycielowi prywatnemu przysługują prawa strony ( opisane wyżej ). Ma on nadto prawo cofnięcia prywatnego aktu oskarżenia, co skutkuje umorzeniem postępowania ( z tym że po otwarciu przewodu sądowego na odstąpienie od oskarżenia zgodę musi wyrazić oskarżony).
W sprawach z oskarżenia prywatnego obowiązkowe jest wyznaczenie przez sąd posiedzenia pojednawczego, na którym sąd odbiera stanowisko od oskarżyciela prywatnego i oskarżonego , co do polubownego załatwienia sporu. W przypadku pojednania się stron sąd umarza postępowanie.

Drugim przypadkiem, w którym pokrzywdzony ma prawo wnieść akt oskarżenia jest sytuacja , kiedy prokurator ponownie odmówił wszczęcia postępowania przygotowawczego albo je umorzył, po uprzednim uchyleniu postanowienia o odmowie wszczęcia postępowania przygotowawczego , albo jego umorzeniu, przez sąd na skutek rozpoznania zażalenia pokrzywdzonego na pierwsze postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania albo jego umorzeniu,(prawo do wniesienia subsydiarnego aktu oskarżenia nie przysługuje pokrzywdzonemu, kiedy prokurator za pierwszym razem wydał postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania przygotowawczego a za drugim razem postanowienie o umorzeniu postępowania przygotowawczego, w takim wypadku subsydiarny akt oskarżenia może być wniesiony dopiero po wydaniu przez prokuratora powtórnego postanowienia o umorzeniu postępowania przygotowawczego).
Subsydiarny akt oskarżenia winien być sporządzony i podpisany przez adwokata albo radcę prawnego. Pokrzywdzony wnosząc subsydiarny akt oskarżenia winien uiścić zryczałtowaną wartość wydatków w kwocie 300 zł ( przy czym podobnie , jak w sprawach z oskarżenia prywatnego ma prawo złożyć wniosek o zwolnienie go od wyłożenia wyżej wymienionych wydatków).
Akt oskarżenia winien być wniesiony do sądu w terminie 30 dni od powiadomienia pokrzywdzonego o ponownym umorzeniu albo odmowie wszczęcia postępowania przygotowawczego ( uchybienie wyżej wymienionemu terminowi spowoduje umorzenie postępowania, termin ten nie podlega przywróceniu).
Oskarżyciel subsydiarny ( inaczej także posiłkowy ) ma prawo odstąpić od oskarżenia. Wówczas sąd zawiadamia o tym prokuratora i jeżeli prokurator w terminie 14 dni od owego powiadomienia nie przystąpi do oskarżenia, sąd umarza postępowanie. W sprawach, w których pokrzywdzony wniósł subsydiarny akt oskarżenia występuje on w charakterze strony tj. oskarżyciela posiłkowego (z wszystkimi uprawnieniami strony , które opisano wyżej).

To normalne, że przed rozprawą czujesz się niepewnyi zaniepokojony. To nowa sytuacja, do której nie jesteś przyzwyczajony. Właśnie dlatego ważne jest, żeby się do tego odpowiednio przygotować.
Prawnicz i psycholodzy organizacji pozarządowych świadczących pomoc w ramach Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej mogą Ci w tym bezpłatnie pomóc.

Jeżeli tylko masz taką możliwość, na kilka dni przed swoją rozprawą idź do sądu zobaczyć gdzie znajduje się sala rozpraw. Warto też wziąć udział jakiejś innej rozprawie albo chociaż w jej części.

W dniu rozprawy najprawdopodobniej spotkasz się z oskarżonym oraz jego krewnymii znajomymi. Powinieneś się do tego wcześniej przygotować, planując co będziesz robił, na przykład: będę trzymał się od nich z daleka, nie będę reagował na żadne zaczepki z ich strony, jeżeli będę czuł się zagrożony, natychmiast poinformuję o tym urzędnika sądowego albo policjanta. Jeśli to możliwe, weź kogoś ze sobą.
Bez względu na to, jaka jest Twoja rola w procesie, zawsze może towarzyszyć Ci prawnik.

W czasie trwania rozprawy sędzia, prokurator, obrońca oskarżonego i Twój pełnomocnik, jeżeli go masz, będą zadawać Ci pytania. To normalne, że będą Cię prosić, żebyś odpowiedział jak najbardziej szczegółowo, ponieważ im więcej szczegółów pozna sąd, tym sprawiedliwsza będzie jego decyzja.
Sędzia oczekuje od Ciebie, że opowiesz własnymi słowami co się wydarzyło. Dlatego zanim zacznie się rozprawa, postaraj się uporządkować w głowie wszystkie informacje, które uważasz za ważne i zamierzasz powiedzieć o nich w sądzie. Możesz też zanotować sobie daty najważniejszych wydarzeń. Normalne jest jednak, że mimo tego nie przypomnisz sobie wszystkich szczegółów, zwłaszcza jeśli od popełnienia przestępstwa upłynęło trochę czasu. W takiej sytuacji nie bój się powiedzieć: „Nie pamiętam”.

Ważne, abyś wiedział, że jeżeli jesteś pokrzywdzony przestępstwem, Twój udział w rozprawie może mieć znaczenie w Twoim powrocie do równowagi psychicznej.

Popełnianie przestępstw nie jest akceptowane ani tolerowane przez społeczeństwo. Proces sądowy ma kluczową rolę w przekazywaniu wiadomości o tym, że osoby, które łamią prawo, muszą wziąć za to odpowiedzialność i ponieść konsekwencje własnych czynów.

Jeżeli dostaniesz wezwanie do sądu na rozprawę, musisz zgłosić się w miejscu i czasie, które są wskazane w wezwaniu.
Zaplanuj sobie wcześniej swój przyjazd do sądu, sprawdzając gdzie dokładnie znajduje się budynek sądu i ile zajmie Ci dojazd do niego.
Jeżeli to tylko możliwe, bądź w sądzie przed czasem, w razie gdyby przedłużyła się kontrola bezpieczeństwa (może się tak zdarzyć zwłaszcza w dużych sądach) oraz żeby zdążyć się zorientować, w którym dokładnie miejscu będzie się odbywała Twoja rozprawa. Jeżeli nie jesteś pewien dokąd iść, zapytaj urzędnika sądowego, który pokaże Ci drogę.
Kiedy dotrzesz pod właściwą salę sądową, zaczekaj aż urzędnik sądowy wyczyta listę nazwisk osób, które będą brały udział w rozprawie.
Odpowiedz, kiedy wyczytają Twoje nazwisko, tak, by Twoja obecność mogła zostać odnotowana.
Później musisz zaczekać, aż urzędnik sądowy poprosi, żebyś wszedł na salę rozpraw.
Jeżeli występujesz w roli świadka, możesz wejść na salę rozpraw dopiero, kiedy przyjdzie Twoja kolej składania zeznań. Nie możesz być na sali sądowej przed składaniem zeznań, natomiast
po ich złożeniu możesz zostać w środku.
Czasami rozpoczęcie rozpraw się opóźnia, bo nie wszystkie osoby, które w nich uczestniczą, zdążą dotrzeć na czas albo dlatego, że poprzednia rozprawa się przedłuża.
Bez względu na powód opóźnienia, musisz czekać. Warto wziąć ze sobą książkę, gazetę, czasopismo albo posłuchać w tym czasie muzyki.

Postaraj się za wszelką cenę stawić w sądzie na rozprawę!
Twoja obecność jest bardzo ważna!
Twoja wiedza o tym, co się wydarzyło, jest bardzo istotna i może mieć wpływ na decyzję sędziego. Twoja nieobecność opóźni przebieg postępowania sądowego, utrudni sędziemu odtworzenie prawdziwego przebiegu wydarzeń i wydanie sprawiedliwego wyroku.
Jeśli wiesz wcześniej, że nie będziesz mógł wziąć udziału
w rozprawie, powinieneś uprzedzić o tym sąd co najmniej na 5 dni przed rozprawą pisząc list wyjaśniający dlaczego nie możesz się stawić i załączając do niego wszystkie dokumenty, które to potwierdzają.
Jeżeli w ostatniej chwili wydarzy się coś nieoczekiwanego, jak nagła choroba czy opóźnienie związane z podróżą, musisz poinformować o tym sąd najszybciej jak się da. Poza tym musisz w ciągu trzech dni dostarczyć do sądu dowód, że nie mogłeś się stawić w wyznaczonym terminie, na przykład zwolnienie lekarskie albo zaświadczenie o opóźnieniu od pracownika transportu publicznego. Nieobecność w sądzie z powodu choroby może być usprawiedliwiona wyłącznie zaświadczeniem wydanym przez lekarza sądowego, których lista znajduje się
w każdym sądzie.
Konieczność bycia w pracy nie zwalnia z obowiązku uczestniczenia w rozprawie, ponieważ sąd może wystawić dokument, który uzasadni nieobecność w pracy, a także zwrócić utracony zarobek lub koszt dojazdu do sądu z innej miejscowości.
Jeżeli nie stawisz się na rozprawie i nie przedstawisz żadnych dokumentów, które potwierdzą, że rzeczywiście nie mogłeś wziąć udziału w rozprawie, sąd ukarze Cię karą pieniężną. Sąd może również wydać policji nakaz, żeby Cię zatrzymano i doprowadzono na salę rozpraw

​

W większości przypadków rozprawy są jawne, co oznacza, że każdy może wejść na salę sądową i uczestniczyć w rozprawie.
Ale istnieje kilka wyjątków, na przykład jeśli sprawa dotyczy przestępstwa na tle seksualnym lub handlu ludźmi. W takich sytuacjach przypadkowe osoby nie są wpuszczane na salę rozpraw w celu ochrony prywatności osób pokrzywdzonych.

​